1955-жылы 23-июнда Өзгөн районуна караштуу Ак-Терек айылында тамыры те- реңге кеткен саябан дарактай канат бутагы жайылган, Улуу Ата Мекендик согуштун катышуучу- су, эмгеги менен элге таанылган Байбатча Малабековдун үй-бү- лөсүндө жарык дүйнөгө келген. Кичинесинен эле тырышчаак, ар нерсеге дилгир, уюштуруучулук, лидерлик шык-жөндөмгө ээ кыз болуп чоңойгон.Мектеп партасы- нан эле бардык предметтерге кызы- гып окуп, алдыңкы окуучулардын катарын толуктаган. Ошондуктан, атасы кызынан келчекте көптү үмүттөнүп, «ушул Айчүрөктөн бир нерсе чыгат, алымдын жетишин- че жогорку окуу жайынан окутам» деп айтчу экен. Анан убакыт өтүп, кызы 1972-жылы Өзгөн шаарын- дагы Титов атындагы орто мек- тебин аяктап, акыркы экзамен тапшырган күнү Байбатча ава ти- легине жетпей көз жумат.
«Атам дүйнөдөн өткөндө каңы- рыгыбыз түтөп, алдастай түштүк. ырас, бир туугандарыбыз бири- бирибизге өбөк болдук. Не кылган менен перзенти эмеспизби, көө- дөк кезибизде мойнунан кучактап, терин жыттап эркелечүбүз. Анын жай сүйлөп балдарына берген таа- лими жаш чагыбыздан сабатыбыз- ды чыгарып, дүйнөдө баалуу эмгек, жумшак мамиле-адамдык асыл- дыктан башканын бардыгы убак- тылуу, утурумдук экендигин айтып жүрүп, кулагыбызга сиңирип кой- гон. Ошондон уламбы, бул сөздөр кыялыбызда гана эмес акылыбыз- га орношуп алыптыр. Айтылган насаатка учурунда маани бербей, этибарыбызга албай, кээде билсек да, өжөрлүк кылып жүрүптүрбүз. Көрсө, калтырган насааты биз — балдарына баа жеткис белек, кубат болгондугун кийин билдик»-деп эскерет кызы Айчүрөк.
Апасы Салтанат да наристе ке- зинде каза болгондуктан, өгөй эне- нин колунда чоңойгон жаш кыз шартка жараша Өзгөн райондук «Союзпечать» бөлүмүндө кыз- маткер болуп иштөө менен ал- гачкы эмгек чыйырын баштаган. Атасынын үмүтүн актап, окуу жа- йында сырттан окуп, финансист- экономист адистигин алган. Өз ишин так, жоопкерчиликтүү ат- карып, тез эле бирге иштеген жа- мааты арасында оозго алынган. Кассир, инструктор, начальниктин орун басары, 1987-2010-жылда- ры начальник болуп жооптуу кыз- матты аркалап келген. 2010-жылы ал эмгектенген ишкана акционер- дик коомго айланган. Ошентип, Айчүрөк айым «дарак бир жер- ден көгөрөт» дегендей 50 жыл бир мекемеде иштесе, 35 жылдан бе- ри жетекчилик кызматты арка- лап, Мекени үчүн талбай кызмат кылып, аймак элине таанылган. Дегинкиси, иштеген жеринде ийги- ликтерди жаратып, «көрө-көрө кө- сөм болосуң» дегендей, улам таж- рыйбасы артып, өз ишинин устаты болду. Алдына бийик максаттарды коюп, көздөгөнүнө жетүү үчүн тал- бай аракет жумшады. Жумушуна тактык менен мамиле кылып, эм- гек жамааты менен татыктуу иш алып барып, кесипкөй адис, мыкты жетекчи катары сөзгө алынып, ка- дыр-баркы артып келет.
Айчүрөк Байбатчаева 1 уул, 1 кыздын апасы. Бар байлыгы, бак- тысы болгон балдарынын өмүрүн тилеп, келечегине кам көрдү. Эч нерседен кем кылбаганга далаалат жасады. Өткөөл жашоонун өйдө- төмөн сыноолору аны такшалтты, кыйынчылыктарды жеңүүгө үй- рөттү. Уул-кызы акыл-эстүү чо- ңоюп, жогорку билим алуусуна шарт түзүп, турмуштун улуу жо- луна аттандырып, бакчасын гүл- дөгөн шаарга айлантты. Алар апасынын ак эмгегин актоого уму- тулушуп, ар бир иште акыл айт- кан насаат нускаларын аткарышат. Уул-кызы «бизди эч нерседен кем кылбай, ыймандуу кылып тарбия- лап, эрезеге жеткирген апабаздын асыл эмгеги эч нерсеге теңдешсиз» дешет. Ал эми татынакай кели- шимдүү келбетин акыл-эси ажар- ланткан кулк-мүнөзү да жаздай жаркып, ууртунан күлкүсү төгүл- гөн Айчүрөк айымдын бир тууган- дарынын урмат-сыйы да өзгөчө.
Ал үй-тиричилигине бүйрө, колу ачык, берешен, жайыл дас- торкондуулугу менен өзгөлөрдөн айырмаланат. Ошондой эле акыл- га бай, пейили кенен, ак көңүл, теңтуштун баркын баалай билген, жашоосунда дил тазалыгын, аруу- лук менен асылдыкты туу туткан аялзаты.
-Менин теңтуштарым небере көрө баштаганада, мен бала- луу болдум. Алар азыр чеберелүү боло башташканда мен неберелүү боло баштадым. Бирок, эч өкүн- бөйм. Ушунчалыгына кудайга шү- гүр кылам. Ак иштесең, таза жүр- сөң, бирөөгө жамандык кылбасаң, ууру-жалганчы болбосоң, тегиз ма- миле кылсаң, мээнеткеч болсоң, кудайым кош колдоп бере берет экен. Балдарым да, келиним Барчынай да сыйлап, апалап туру- шат-дейт ал.
Уулу Бектурсун, кызы Бермет да кудум өзүндөй иштерман, адам- дык асыл сапаттарга ээ болуп, эре- зеге жетишкен. Анын Эльзада, Бекзада аттуу 2 небереси бар.
Каарманыбыз эмгек үзүрүнүн арты менен бир нече Ардак грамо- талар менен сыйланган. Ошондой эле, «Кыргыз Республикасынын Ардактуу айымы», «Эл сүйгөн жетекчи» ордендерине татыктуу болгон. «Өзгөн нуру» гезитинде «2017-жылдын мыктысы» аталган. Баса, тээ союз маалында републи- калык «Союзпечаттын» борбор калаабыздагы Ардак тактасында сүрөтү илинип турчу. Ага-тууганга, дос-жоролору- на, жакын санаалаштары- на жакшы аял, жакшы эне катары кадыры арткан А.Байбатчаеваны минтип азын-оолак кеп кылып коюу оңой болгону менен акылшоодо адилдик менен ар намысты, мээнеткечтикти туу тутуп жашай билүүсү гана ырыс-дөөлөт алып келди.
Быйыл анын эмгек жолу- на 50 жыл, орто мектепти бүтүр- гөнүнө 50 жыл толду. Ал уюш- туруучу катары классташтарын топтоп, жолугушуу өткөрүп, өзү де- мөөрчү катары аларды сыйлады. Классташтарынын баары алкоо сөздөрүн айтып, ыраазы болушуп, ак баталарын беришти.
Кызыгып баары караган,
Кырмызы гулсуц жайнаган.
Алтымыштан ашса да,
Кайраты кучтуу кайнаган.
Олободой болпойгон,
Өйдөдөн карап коз салган.
Эжекемдей болсом деп,
Өзуцдөн кобу улгу алган.
Бою узун керилген,
Жарым болсо дедирген.
Жетектеп союзпечатты,
Жетилтип уул-кыз баккан.
Сарамжал ар бир ишинде,
Саламдуу улуу-кичууго.
Өзүңдөн үлгү алган
(Айчүрөккө арноо)
Минавар БеКТАШОвА,
Шоро-Башат айылынын тургуну.
Бетти даярдаган: Тургунбү МАТМУСАевА.